Sau nhiều lần cố gắng “yêu lại từ đầu” với tiếng Anh nhưng đều thất bại thảm hại, vào một ngày đẹp trời tháng 5 năm 2020, mình đã đưa ra một quyết định quan trọng: học lại tiếng Anh một cách bài bản và nghiêm túc nhất — coi như cho bản thân một cơ hội cuối cùng. Không ngờ rằng, chính lần nỗ lực này đã giúp mình thành công và đạt được trình độ tiếng Anh mà trước đây mình chỉ dám mơ tới.
Dưới đây là hành trình và phương pháp mà mình đã áp dụng:
1. Học lại nền tảng từ đầu
Một sai lầm mà mình – và rất nhiều bạn khác – thường mắc phải khi bắt đầu học lại tiếng Anh từ con số 0, đó là chỉ chăm chăm học từ vựng thật nhanh với mong muốn có thể nói được ngay.
Tuy nhiên, việc này dễ khiến chúng ta bỏ qua điều quan trọng nhất: xây dựng một nền tảng ngôn ngữ vững chắc.
Hãy nhớ rằng, một ngôi nhà chỉ có thể đứng vững khi có phần móng kiên cố. Việc học tiếng Anh cũng vậy — bạn cần có một nền tảng ngữ pháp, phát âm, và kỹ năng cơ bản ổn định trước khi bước vào các kỳ thi như IELTS, TOEIC, hay bất kỳ chứng chỉ nào khác.
Cách mình học lại nền tảng tiếng Anh:
Học 44 âm IPA (link ở đây)
Mình cố gắng đọc đi đọc lại thật nhiều lần, luyện thật chậm và thật nhuần nhuyễn để đọc đúng nhất có thể. Phát âm tiếng Anh khó vô cùng, cho nên phải thật kiên nhẫn, không được vội vã. Khi đã đọc được đúng các âm rồi thì mình luyện đọc từ, sau đó luyện đọc cụm rồi đọc câu, cuối cùng mới luyện đọc đoạn văn.
Học các ngữ pháp cơ bản (link ở đây)
Học và cố gắng áp dụng các ngữ pháp đã học để làm bài tập. Ngoài ra mình còn cố gắng tìm kiếm sự tương quan giữa ngữ pháp tiếng Anh và tiếng Việt để giúp bản thân hiểu rõ hơn.
Học các từ vựng cơ bản (học luôn trong sách ngữ pháp)
Trước đây, mình từng tải rất nhiều danh sách từ vựng về để học, nhưng lần nào cũng thất bại.
Cuối cùng, mình nhận ra rằng: “Học phải đi đôi với hành.” Việc học từ vựng một cách máy móc không giúp mình nhớ lâu, nếu không biết cách phát âm đúng và cách sử dụng từ trong ngữ cảnh thực tế.
Vì vậy, trong lần học lại cuối cùng này, mình không tải bất kỳ danh sách từ vựng nào nữa. Thay vào đó, mình học từ vựng một cách tự nhiên thông qua cuốn sách ngữ pháp đang dùng. Mỗi khi gặp một từ mới, mình tra nghĩa, cách dùng, và đặc biệt là cách phát âm chuẩn.
Mình gần như tra 100% từ vựng, kể cả những từ tưởng chừng rất đơn giản như book, table… vì thậm chí với những từ cơ bản như vậy, mình cũng không dám chắc mình phát âm đã đúng hay chưa. Mình quyết định “học lại từ đầu cho chắc”, và chính sự kỹ lưỡng này đã tạo nên sự khác biệt.
2. Bắt đầu với kỹ năng nghe
Có thể nói kỹ năng nghe chính là chìa khóa để mở khóa các kỹ năng còn lại, ít nhất đối với mình là vậy, vì vậy nên mình chọn học kỹ năng nghe đầu tiên.
Tài liệu
Sách Cam 7-14 (link ở đây). Sách CAM hiện tại đã có tới quyển 19, vì vậy mình khuyên các bạn nên học từ quyển 10-19 để sát với đề thật nhất nhé, quyển càng mới sẽ càng sát đề thi thật.
Phương pháp học
Làm đề => chữa đề => highlight từ vựng trong transcript => tra từ + ghi chép từ => học từ => tự dịch hết bài nghe sang tiếng Việt => nghe lại nhiều lần
Mình áp dụng phương pháp này trong khoảng 3-4 tháng (hoặc hơn chút, chỗ này mình không nhớ rõ thời gian lắm do vừa học vừa phải đi làm) thì điểm nghe dao động khoảng 5.5 – 6.0. Sau đó mình được biết tới phương pháp nghe chép chính tả. Về cơ bản nghe chép chính tả không khác nhiều so với phương pháp này, chỉ là thêm một vài bước.
PHƯƠNG PHÁP NGHE CHÉP CHÍNH TẢ:
Làm đề => chữa đề => nghe và chép chính tả (nghe từng từ hoặc từng cụm, sau đó chép xuống những gì nghe được, có thể tua lại 3-4 lần để nghe, chỗ nào nghe không ra thì bỏ trống) => check lại bản chép bằng cách so sánh với transcript => highlight những chỗ chép sai => tìm hiểu lý do vì sao sai => highlight từ vựng trong transcript => tra từ + ghi chép từ => học từ => dịch hết bài nghe sang tiếng Việt => nghe lại nhiều lần
Lưu ý: bước quan trọng nhất trong phương pháp nghe chép chính tả KHÔNG PHẢI là bước chép, mà là bước check lỗi sai, sau đó tìm hiểu vì sao mình sai (do phát âm sai, do nối âm hoặc cũng có thể do thiếu từ vựng), rồi tìm cách cải thiện. Nếu biết mình sai ở đâu nhưng không cố gắng cải thiện thì kể cả chép nhiều thì khả năng nghe cũng khó mà tốt lên.
Mình áp dụng xen kẽ cả 2 phương pháp học transcript và chép chính tả trong thời gian khoảng 2 năm thì lần đầu thi thật được 8.0 listening. Lần thi gần nhất thì mình được 8.5 cho kỹ năng này. Tài liệu thì không phải lúc nào cũng dùng sách Cam mà còn dùng thêm một số tài liệu ngoài như TED, BBC…
3. Biến kỹ năng mình sợ nhất thành kỹ năng mình giỏi nhất (reading)
Có thể nói, Reading từng là nỗi sợ lớn nhất của mình trong hành trình học IELTS. Lần đầu tiên làm thử một đề, mình chỉ đúng… 3/40 câu.
Bài đọc thì vừa dài, vừa đầy từ mới. Mình tra hết nghĩa của các từ ra rồi mà đọc vẫn không hiểu gì. Có lúc mình cảm thấy bất lực đến mức nghĩ rằng sẽ không bao giờ có thể hiểu hết cả ba bài trong một đề Reading.
Nhưng sự thật là: chỉ cần kiên trì và chăm chỉ mỗi ngày, thì điều tưởng chừng như không thể cũng sẽ thành có thể.
Hai yếu tố quan trọng nhất trong Reading: TỪ VỰNG và NGỮ PHÁP
Theo trải nghiệm của mình, nếu thiếu một trong hai yếu tố này, bạn sẽ rất khó để hiểu trọn vẹn nội dung bài đọc. Vậy nên hãy cố gắng học tốt cả 2 thứ này.
Mình chỉ áp dụng một phương pháp duy nhất khi học reading. Mình rất kiên trì với phương pháp này, cho nên sau khoảng hơn 2 năm học thì lần đầu thi mình đã được 8.5 cho kỹ năng này. Sau đó mình có thi IELTS thêm 2 lần nữa thì vẫn đạt 8.5 cho cả 2 lần.
Tài liệu
Sách Cam 7-14 (cùng tài liệu với listening)
Phương pháp học
Giải đề => chữa đề => highlight từ vựng trong cả bài đọc và câu hỏi => tra từ + chép từ vào vở => học từ => đọc và dịch lại bài => giải lại đề (sau 1 khoảng thời gian) => lặp lại các bước trên
Mỗi quyển sách Cam mình học khoảng 3-4 lần. Mình bắt đầu từ Cam 14, rồi tới 13, 12, 11, 10, 9, 8, 7, sau đó lại quay lại 14, cứ thế học đi học lại. Sau khi học khoảng 3-4 lần mỗi quyển thì mình chuyển sang Cam 15, 16… Lý do mình học những quyển này sau là vì đây là những quyển mới hơn, sát đề thi thật hơn, nên mình muốn để dành gần thi mới học. Thực ra thì học quyển nào trước quyển nào sau không quan trọng lắm, nhưng mình vẫn khuyên là nên để dành 1-2 quyển mới nhất để sát thi hãy làm để kiểm tra được trình độ của mình một cách chính xác nhất. Nhiều bạn học hết bộ Cam xong thấy điểm toàn 8.0-9.0 nên tưởng trình độ bản thân cũng như vậy. Thực ra 1 đề khi đã giải rồi thì không còn tác dụng kiểm tra trình độ nữa, nên tốt nhất cứ để dành 1-2 quyển mới toanh thì kiểm tra mới chính xác được nhé.
Đọc tới đây nhiều bạn sẽ thắc mắc mình học ngữ pháp kiểu gì, vì trong phương pháp học chỉ thấy đề cập học từ vựng chứ không thấy ngữ pháp. Thực ra trước khi vào học reading mình có học qua ngữ pháp cơ bản ở bước học nền rồi, nên khi vào học reading mình không học thêm ngữ pháp, mà chủ yếu học ngữ pháp thông qua việc dịch bài, cứ đoạn nào mình không hiểu là mình sẽ check xem chỗ đó là ngữ pháp gì, từ đó mình lại học được thêm ngữ pháp mới.
4. Kỹ năng khiến mình bất ngờ nhất (writing)
Đây là kỹ năng mà ngay từ đầu mình đã nghĩ rằng sẽ chẳng bao giờ giỏi được. Lúc mới học IELTS, mình chỉ dám đặt mục tiêu 6.5 cho Writing, và thật lòng cũng thấy mục tiêu này đã là quá sức.
Vậy mà ngay lần thi đầu tiên, mình đã đạt 7.0. Và trong lần thi gần nhất, điểm kỹ năng này của mình là 8.0.
Chính bản thân mình cũng không thể tin nổi những gì mình đã làm được. Từ một đứa từng không viết nổi một câu tiếng Anh đúng ngữ pháp, luôn phải dựa vào Google Dịch vì thiếu từ vựng, giờ đây mình có thể viết liền mạch hai bài luận hoàn chỉnh trong 60 phút mà không cần bất kỳ công cụ hỗ trợ nào.
Đối với mình, đây thực sự là minh chứng cho việc: nếu bạn cố gắng đủ lâu, không gì là không thể.
Cũng như reading, mình chỉ áp dụng một phương pháp duy nhất khi học writing. Chỉ là sau khi đã có nền tảng ổn định ở kỹ năng viết thì mình có đổi thứ tự học đi một chút.
Phương pháp học writing
LÚC MỚI HỌC:
Đọc đề => nghĩ ý tưởng => đọc bài mẫu => highlight ý tưởng và từ vựng cũng như cách triển khai ý trong bài mẫu => học những ý tưởng và từ vựng này (=> tự viết lại bài của mình => so sánh với bài mẫu => tự sửa lại cho hay hơn)
SAU KHI ĐÃ CÓ KIẾN THỨC NỀN VỀ WRITING:
Đọc đề => nghĩ ý tưởng (=> tự viết lại bài của mình => đọc bài mẫu => so sánh bài mình với bài mẫu) => highlight ý tưởng và từ vựng cũng như cách triển khai ý trong bài mẫu => học những ý tưởng và từ vựng này (=> tự sửa lại bài cho hay hơn)
Thực ra không phải đề nào mình cũng tự viết bài của mình. Đa số các đề mình chỉ phân tích và học bài mẫu thôi chứ không tự viết. Với mình thì chất lượng quan trọng hơn số lượng, nên mình tập trung vào việc học cách triển khai ý, cách lập luận… Tổng cộng số lượng bài mình tự viết chắc chỉ có khoảng 20-30 bài thôi (trong suốt quá trình học)
Bài mẫu mình chọn học: bài mẫu Simon, bài mẫu mình nhờ chat GPT viết
5. Cách người siêu hướng nội học speaking
Đây là kỹ năng mình luyện ít nhất khi học IELTS, mỗi lần trước khi thi mình sẽ luyện speaking khoảng 1 tháng và chỉ vậy thôi. Mình cũng đang cố gắng học speaking một cách nghiêm túc hơn để có thể đạt số điểm cao hơn trong tương lai. 3 lần thi mình đều được 7.0 cho kỹ năng này.
Tài liệu
Bộ đề dự đoán (mình hay xem ở IELTS bro), câu trả lời mẫu mình cố gắng tự soạn, thỉnh thoảng có tham khảo Chat GPT.
Cách mình học
Tải bộ đề dự đoán của quý mình sẽ thi => soạn câu trả lời cho cả 3 phần (KHÔNG học thuộc) => tập tự hỏi tự trả lời
Lưu ý
- Mình soạn câu trả lời là để bản thân có được ý tưởng và biết cách triển khai ý tưởng, cũng như có được từ vựng và ngữ pháp để nói, chứ không phải soạn để học thuộc. Vậy nên mỗi lần luyện mình lại trả lời một kiểu khác, chỉ có ý tưởng là giữ nguyên.
- Mình thấy quan trọng nhất trong kỹ năng nói là phát âm và độ trôi chảy. Để cải thiện 2 phần này thì mình hay ghi âm mình lúc nói rồi tự nghe lại, sau đó phát hiện những chỗ mình hay sai và cố gắng cải thiện những lỗi đó.
Sổ mình dùng để soạn hoặc chép câu trả lời
Đó là cách mình đã học IELTS và đạt 8.0 overall. Nghe có vẻ đơn giản ngắn gọn nhưng để kiên trì làm được những điều này trong một khoảng thời gian dài thực sự đòi hỏi rất nhiều sự kiên nhẫn. Hy vọng bài viết này cung cấp được một số mẹo và tài liệu cần thiết cho việc học của bạn. Nếu có bất kỳ câu hỏi gì khác bạn có thể để lại bình luận nhé. Cảm ơn vì đã đọc!
Xem thêm Kinh nghiệm tự học tiếng Trung HSK 6 từ con số 0
Liên hệ mình qua một trong những kênh sau nếu bạn muốn đăng ký học tiếng Anh hoặc tiếng Trung với mình nhé:
Để lại một bình luận